De recente governance praktijk wijst uit dat toezichthouders soms beslissingen moeten nemen of goedkeuren op basis van informatie die achteraf onvolledig of achterhaald blijkt. De Stichting GoodGovernance.NU introduceert het begrip ‘GGAP’ (Good Governance Assessment Picture (GGAP). Deze tool geeft het verschil (‘gap’) weer tussen de perceptie van bestuurders en de ervaring bij managers en de omgeving. Het GGAP-onderzoek is geen doel op zich maar een middel en leidraad om goed geïnformeerd discussie over governance te voeren. De discussie kan gaan over alle relevante governance issues; niet alleen over bedreigingen maar ook over kansen.
- Beleid en Uitvoering
- Perceptie van resultaat en gedegen Onderbouwing
- De wens om de Corporate Governance Code of het Handvest Publiek Verantwoorden in te voeren en de realiteit daarvan
- Het voornemen om te reorganiseren naar nieuw bestuursbeleid en de realisatie
Alleen op basis van relevante informatie en communicatie kunnen toezichthouders hun verantwoordelijkheid nemen. Soms wordt pijnlijk duidelijk dat het bestuur toezichthouders niet over alle elementen voor goed toezicht informeert. Ook ervaren en gecommitteerde toezichthouders blijken achteraf verrast door kritieke omstandigheden, die niet alleen bedreigend zijn voor de organisatie maar die ook het maatschappelijk vertrouwen in de kwaliteit van bestuur en hun persoonlijk imago schaden. Naar de oorzaken hiervan bestaat wetenschappelijk onderzoek maar de Stichting ziet de noodzaak verder onderzoek te doen. Onze interviews met 20 bestuurders en toezichthouders wijzen vooralsnog naar de volgende oorzaken:
- De ‘harde’ informatie is altijd wel beschikbaar en hoewel deze soms moeilijk te interpreteren en te doorgronden is, beschikken toezichthouders meestal over voldoende ervaring om hierover hun mening te vormen.
- Van groot belang is echter ook de zogenaamde relevante ‘zachte’ informatie die vaak ontbreekt. Hiermee bedoelen we de ‘sociale informatie’ uit de organisatie. In de Corporate Governance Code en het vergelijkbare Handvest Publiek Verantwoorden benoemen thema’s om zachte informatie te verwerven zoals: waardecreatie op lange termijn, risico’s, cultuur, duurzaamheid en stakeholders.
- Toezichthouders vertrouwen gemakkelijk op hun intuïtie en op wat zij van terzijde vernemen maar weten niet welke informatie bewust of onbewust wordt achtergehouden.
- Toezichthouders hebben de plicht hebben om informatie te vragen (’haalplicht’) maar kunnen die niet altijd verkrijgen. Middelen voor toezicht zijn beperkt (tijd, kennis, capaciteit, en budget).
- Het is lastig vragen te stellen over iets wat je niet weet (‘you don’t know what you don’t know’).